Àpi-fèr
Smyrnium olusatrum
Apiaceae Umbelliferae
Autre noum : Àpi-bouscas.
Noms en français : Maceron, Maceron potager.
Descripcioun :Se rescontro pulèu dins li relarg pas trop liuen de la mar nostro, mounte trachis proche dis oustau e dins li baragno. Es uno grando planto, forto, emé la cambo boutisso en li fueio 3 cop divisado en 3 fueioun. Lou brout (oumbello) caup de 5 à 15 rai. Lou fru èi negre un cop madur, de 5 à 7 mm.
Usanço :Es uno bono planto cultivado desempièi de tèms e un pau óublidado. Tout se pòu manja dins la planto, cue o crus : la racino, li fueio, li pecou, li flour (chaplado dins l'ensalado), li tijo (pelado). Èi peréu di proun vertuouso, ajudo à la digestioun e à manja, fai pissa, èi bono contro lou mau d'os. Tambèn l'àpi-fèr èi depuratiéu...
Port : Grando erbo
Taio : 0,5 à 1,5 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Smyrnium
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 4 à 7 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Abriéu à jun
Liò : Baragno
- Escoumbre e proche dis oustau
- Ermas
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterranenco-Atlantico
Ref. sc. : Smyrnium olusatrum L., 1753
Arnavèu-blanc(-de-Barbarìo)
Lycium barbarum
Solanaceae
Autre noum : Bouissoun-blanc.
Nom en français : Lyciet commun.
Descripcioun :L'óurigino éuroupenco d'aquest arnavèu-blanc èi discutido. Sèmblo pèr la maje part planta. Es un aubret que fai de flour vióuleto sus de ramo retoumbanto e espinouso. Lycium europaeum a de flour palinouso e d'espinasso alor que Lycium chinense fai de flour mai larjo e porto ges d'espino.
Usanço :Emai li fueio e li fru sarien manjadis (F. Couplan, op.cit. p. ) cue, soun subretout li fru que soun utilisa en medecino tradiciounalo chinese emé lou noum de "goji". Soun proun anti-óussidant e manja pèr faire dura d'alòngui la vido (paradis terrestre di taouïste). Èi vertuous contre un fube de malautié : anti-cancerous, bon pèr lou cor, contro l'ipertesuro, l'iperglicemìo, lis artèri tapado...
Port : Aubret
Taio : 1 à 3 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lycium
Famiho : Solanaceae
Ordre : Solanales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 600 m
Aparado : Noun
Abriéu à setèmbre
Liò : Sebisso
- Bartas
- Baragno
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Asìo-Èst
Ref. sc. : Lycium barbarum L., 1753